Khoa học đã phải đợi đến thế kỷ 19 để xoa đuổi những ý tưởng về nguồn gốc siêu nhiên của bệnh dịch. Nỗi sợ hãi về một đại dịch quy mô toàn cầu tồn tại dai dẳng trong bốn thế kỷ (và thậm chí lâu hơn) sau khi phát hiện ra rằng căn bệnh này đã lan rộng ra các khu vực rộng lớn của châu Á.
Vi khuẩn chết người đằng sau bệnh dịch hạch
Tuy nhiên, chính nỗi sợ hãi đó đã thúc đẩy các nhà khoa học tìm kiếm nguồn gốc của bệnh dịch hạch. Năm 1894, hai nhà vi khuẩn học Kitasato và Yersin đã phát hiện ra nguyên nhân thực sự của bệnh dịch hạch là do vi khuẩn Yersinia pestis (được đặt tên để vinh danh Yersin).
Yersinia pestis được tìm thấy ở chuột đen và các loài gặm nhấm khác và được cho là do ký sinh trùng sống trong hoặc trên những con vật này, đặc biệt là bọ chét. Do đó, bệnh dịch hạch là một bệnh lây truyền từ động vật sang người. Zoonosis giúp giải thích tại sao sự lây lan của bệnh dịch lại nhanh chóng và dễ dàng như vậy, bởi vì chuột và con người sống cạnh nhau và dùng chung chuồng trại, nhà xưởng, đường xá và nhà ở, thêm cả việc được vận chuyển cùng nhau trên thuyền.
Chân dung của Alexandre Emile John Yersin, bác sĩ và nhà vi khuẩn học người Thụy Sĩ, người đồng phát hiện ra vi khuẩn gây ra bệnh dịch hạch. (Wikimedia)
Cả hai nhà vi khuẩn học đều phát hiện ra rằng vi khuẩn có mặt trong nhà trong khoảng thời gian từ 16 đến 23 ngày trước khi các triệu chứng đầu tiên của bệnh bắt đầu xuất hiện ở nạn nhân. Sau đó ba đến năm ngày nữa trôi qua cho đến khi những ca tử vong đầu tiên xảy ra. Trung bình, phải mất thêm một tuần nữa cho đến khi người dân nhận thức được đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà họ đang phải đối mặt.
Chân dung của Alexandre Emile John Yersin, bác sĩ và nhà vi khuẩn học người Thụy Sĩ, người đồng phát hiện ra vi khuẩn gây ra bệnh dịch hạch. (Wikimedia Commons)
Cả hai nhà vi khuẩn học đều phát hiện ra rằng vi khuẩn có mặt trong nhà trong khoảng thời gian từ 16 đến 23 ngày trước khi các triệu chứng đầu tiên của bệnh bắt đầu xuất hiện ở bệnh nhân. Sau đó ba đến năm ngày nữa trôi qua cho đến khi những ca tử vong đầu tiên xảy ra. Trung bình, phải mất thêm một tuần nữa cho đến khi người bệnh nhận thức được đầy đủ về mức độ nghiêm trọng của vấn đề mà họ đang phải đối mặt.
Mèo – hơn cả là mèo đen, đã bị tiêu diệt ở nhiều vùng của châu Âu vì chúng được coi là động vật có liên quan đến các hoạt động phù thủy và ma quỷ trong thời trung cổ. (Torange)
Vào cuối thế kỷ 12 ở miền nam nước Pháp có “Tòa án dị giáo đầu tiên” được tạo ra bởi các tòa án tôn giáo để chống lại tà giáo và phù thủy. Đồng thời, mèo bắt đầu bị coi là động vật đáng nghi vì bản tính độc lập và khả năng sống sót của chúng trong những hoàn cảnh khác thường. Dần dần chúng bắt đầu có liên hệ với phù thủy và những trò phù thủy. Người dân bắt đầu sợ mèo khi họ gắn chúng với các đặc tính của quỷ.
Bước đầu tiên để lên án những con mèo đen “xấu xa” được đưa ra bởi Giáo hoàng Gregory IX, người trong cuốn Bull “Vox in Rama” vào đầu thế kỷ 13, đã tuyên bố rằng “Con mèo đen độc ác đã rơi từ trên mây xuống và mang lại bất hạnh cho con người. . ” Đó là cách người dân thời Trung cổ bắt đầu tin rằng tiêu diệt mèo – đặc biệt là mèo đen giúp họ an toàn hơn.
Tuy nhiên, sự mê tín dị đoan và các quyết định của giáo hội có nghĩa là cùng với sự chảy trôi của thời gian, nạn giết mèo gần như phổ biến ở nhiều nơi ở Châu Âu. Một số nguồn cho biết số lượng mèo bị giết là khoảng 200.000 con. Kết quả của việc tiêu diệt này là sự gia tăng nhanh chóng của các loài gặm nhấm, đặc biệt là loài “chuột đen”, như chúng ta đã thấy ở trên, được phát hiện là vật truyền chính của bệnh Dịch hạch đen chết người.
Bệnh dịch hạch: Loại bệnh, Triệu chứng và Hậu quả
Bệnh dịch hạch là một bệnh nhiễm khuẩn nặng và thường gây chết người do vi khuẩn Yersinia pestis gây ra. Các loài gặm nhấm thường mang bệnh và nó lây lan bệnh dịch thông qua bọ chét. Con người mắc bệnh khi bị bọ chét mang vi khuẩn từ loài gặm nhấm bị nhiễm bệnh cắn. Trong một số trường hợp đặc biệt, bệnh cũng có thể lây nhiễm khi tiếp xúc với động vật bị nhiễm bệnh.
Bệnh dịch hạch ở phổi, được gọi là bệnh dịch hạch thể phổi, có thể lây lan từ người này sang người khác, khi người nào đó bị bệnh dịch hạch thể phổi ho và các giọt siêu nhỏ mang vi khuẩn di chuyển trong không khí và bị người khác hít phải.
Bệnh dịch có thể xảy ra ở hầu hết mọi nơi. Một số học giả tin rằng một bệnh dịch hạch vẫn có khả năng xảy ra ở Châu Phi, Châu Á và Nam Mỹ. Gần đây, thậm chí đã có trường hợp của một bệnh dịch hạch ở Hoa Kỳ.
Thời gian trung bình từ khi nhiễm trùng đến khi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng là khoảng 2 đến 8 ngày, nhưng trong trường hợp bệnh dịch hạch thể phổi thì có thể chỉ là một ngày. Ba dạng bệnh dịch hạch phổ biến nhất là bệnh dịch hạch, bệnh dịch hạch thể phổi và bệnh dịch hạch thể huyết.
Bệnh dịch hạch là một bệnh nhiễm trùng của các hạch bạch huyết. Các triệu chứng của nó thường xuất hiện đột ngột, sau 2-5 ngày kể từ khi tiếp xúc với vi khuẩn. Các triệu chứng chính của nó bao gồm ớn lạnh, sốt, khó chịu, nhức đầu, đau cơ, co giật và hình thành các nốt ban (hạch bạch huyết sưng đau).
Dịch hạch thể phổi là một bệnh nhiễm trùng phổi và các triệu chứng của nó cũng xuất hiện đột ngột, thường trong vòng 2 đến 3 ngày sau khi tiếp xúc. Các triệu chứng của bệnh dịch hạch thể phổi bao gồm ho dữ dội, khó thở, ho hoặc khạc ra máu và / hoặc chất nhầy có máu / có bọt và đau ngực khi hít thở sâu.
Sự hình thành các nốt ban là một trong những triệu chứng chính của bệnh dịch hạch. Hình minh họa Kinh thánh Toggenburg (1411) (Wikimedia)
Nếu không phải là do chuột đen thì sao?
Theo phát hiện từ nghiên cứu mới của Nils Stenseth, một nhà nghiên cứu tại Đại học Oslo, chúng ta có thể phải viết lại một phần câu chuyện về bệnh Dịch hạch vì chuột đen có thể không phải là nguyên nhân gây ra sự bùng phát của bệnh dịch hạch ở châu Âu.
Theo nhóm nghiên cứu phụ trách nghiên cứu, các vụ dịch hạch lặp đi lặp lại là do một loài gặm nhấm khác gây ra: chuột nhảy gerbil đến từ châu Á.
Một con chuột nhảy Mông Cổ, có lẽ là loài mang bọ chét thực sự đã gây ra đại dịch hạch ở châu Âu. (Wikimedia)
Sau khi so sánh vòng năm tuổi của cây ở châu Âu, nơi diễn ra các đợt bùng phát dịch hạch tồi tệ nhất, người ta nhận thấy rằng điều kiện thời tiết không tối ưu để chuột là thủ phạm. Nhóm nghiên cứu đã viết trong báo cáo của họ:
“Chúng tôi đã chỉ ra rằng điều kiện thời tiết ở ở Trung Á tốt cho vi khuẩn và bọ chét phát triển, và vi khuẩn này xuất hiện vài năm sau đó ở các thành phố cảng châu Âu và lan rộng ra khắp lục địa. Mùa hè ấm áp, không có nhiều mưa – khô nhưng không quá khô là cần thiết để chúng sinh sôi. Chúng tôi đã xem xét phạm vi rộng của các chỉ số khí hậu và không thấy mối liên hệ nào giữa sự khởi đầu của cơn sốt và khí hậu.”
Nhóm nghiên cứu tin rằng điều kiện thời tiết cụ thể ở châu Á có thể đã gây ra sự gia tăng dân số chuột nhảy, loài gặm nhấm mà họ khẳng định là những kẻ truyền bệnh thực sự.
Những ngôi nhà bị đốt cháy ở Trung Quốc trong trận dịch hạch năm 1890. (Wikimedia)
Nhóm của Stenseth hiện có kế hoạch phân tích DNA của vi khuẩn dịch hạch thu được từ các bộ xương cũ ở châu Âu. Nếu vật liệu di truyền cho thấy nhiều biến thể, điều đó có thể chỉ ra rằng lý thuyết là đúng bởi vì nó sẽ phần nào tiết lộ những làn sóng khác nhau của bệnh Dịch hạch đến từ châu Á – cho thấy nhiều hơn một chủng duy nhất được cho là phát sinh từ cuộc xâm chiếm của loài chuột.
Bệnh dịch hạch đã biến mất khỏi châu Âu vào thế kỷ 19. Tuy nhiên, ngay cả cho đến ngày nay, các trường hợp mắc bệnh dịch hạch vẫn được ghi nhận trên khắp thế giới.
Nguồn: https://www.ancient-origins.net/history-important-events/black-death-plague-sowed-terror-and-death-medieval-europe-part-2-003822
TEST
HEHEE